Dzieci już na początku swojej drogi edukacyjnej muszą sobie radzić z różnorakimi wyzwaniami. Rola edukacji emocjonalnej w szkołach staje się coraz bardziej istotna i jest to znaczący postęp. Budowanie edukacji emocjonalnej to krok w dobrym kierunku. Takie działania nie tylko wspierają rozwój psychiczny uczniów, ale także kształtują ich zdolność radzenia sobie z trudnościami, budują zdrowe relacje społeczne i wpływają na ogólny sukces w nauce.
Badania przeprowadzone na uniwersytetach w Malezji, Chinach, Czechach i Pakistanie pokazują, że istnieje związek pomiędzy inteligencją emocjonalną a trudnościami w podejmowaniu decyzji zawodowych. Warto zatem przyjrzeć się, dlaczego edukacja emocjonalna powinna być nieodłącznym elementem procesu nauczania.
Czym jest edukacja emocjonalna?
Edukacja emocjonalna skupia się na rozwijaniu inteligencji emocjonalnej, czyli umiejętności rozumienia, kontrolowania i wyrażania własnych emocji, jak również rozumienia emocji innych. Empatia jest nieodłącznym elementem funkcjonowania w grupie, która jest podstawą instytucji edukacji[1] . Uczniowie, którzy zdobywają te umiejętności, są lepiej przygotowani do radzenia sobie z presją, stresującymi sytuacjami, a także do skutecznego komunikowania się z innymi i nawiązywania relacji w klasie. To bardzo ważny element dorastania.
W końcu system zmienia się na lepsze. Zaczyna się słuchać potrzeb dzieci, nie nakazując im tylko siedzieć w ławkach i posłusznie przytakiwać. Nauczyciele coraz częściej nie są też oceniani poprzez wyniki uczniów, co mocno rzutowało na podział uwagi dydaktyka, z przewagą korzyści dla lepszych uczniów. Jak wygląda istota edukacji emocjonalnej dzieci w szkołach?
Co się zmienia?
W ostatnich latach można zaobserwować istotne zmiany w podejściu instytucji publicznych do kwestii edukacji z zakresu inteligencji emocjonalnej. Coraz częściej organizowane są zajęcia dla dzieci o takiej tematyce, w przedszkolach i szkołach wprowadzane są materiały wspierające dzieci w przeżywaniu emocji oraz integrujące grupę. Nasze materiały edukacyjne (https://emocjolandia.pl/) są doceniane przez dydaktyków i używane w czasie zajęć z dzieciakami, by czuły się bardziej komfortowo w odczuwaniu i przeżywaniu swoich emocji. Takie przyswajanie wiedzy jest bardzo skuteczne!
Jak dziecko uczy się radzić sobie w trudnych sytuacjach?
Rozwój emocjonalny w dzieciństwie prowadzi do wielu korzyści w dorosłości. Dziecko świadome swoich uczuć z większą łatwością nauczy się, jak skutecznie radzić sobie z trudnościami życiowymi. Ta umiejętność pomoże mu zidentyfikować i nazwać swoje emocje, a następnie wybrać odpowiednie strategie radzenia sobie w różnych sferach życia. Będzie też w stanie skutecznie zarządzać stresem i uodporni się na negatywne wpływy otoczenia.
Przebywając w szkole, maluch ma styczność z odmiennymi światopoglądami, które dzieci wynoszą z domów, opiniami, charakterami i podejściami do nauki oraz przeżywania emocji. Bardzo ważne, by wyposażyć dziecko w narzędzia, które wesprą jego poczucie własnej wartości i pewność siebie. Dzięki temu nie zagubi się sytuacjach, w których przyjdzie mu np. bronić własnego zdania.
Jak wygląda rola edukacji emocjonalnej w szkołach?
Rola placówki w tym procesie jest kluczowa. Wsparcie, jakiego powinna udzielać dzieciom w budowaniu i ochronie własnego świata emocjonalnego, daje maluchom poczucie przynależności i bezpieczeństwa, które jest niezbędne do dalszego rozwoju. Realia placówek publicznych często bywają okrutne. Nauczyciele i pedagodzy nierzadko nie mają przestrzeni, aby przyjrzeć się sytuacji każdego dziecka z osobna i wesprzeć je emocjonalnie. Pociechy i ich rozwój emocjonalny są drugoplanowe.
Jakie kroki podjąć, by okazać malcom wsparcie i otworzyć ich na proces edukacji emocjonalnej w placówkach szkolnych?
Metody wsparcia uczniów przez placówki edukacyjne
Bardzo istotne jest to, aby dorośli w pierwszej kolejności przyjrzeli się swojemu podejściu do tematu edukacji emocjonalnej, wsparcia uczniów i ich zrozumienia. To oni powinni dawać przykład przyszłym dorosłym. Niestety takie zachowania, jak faworyzowanie w zależności od wyników w nauce, lekceważenie czy umniejszanie problemom dzieciaków, powodują budowanie bariery między młodzieżą a nauczycielami. Dochodzi do buntów i konfliktów, a przede wszystkim do zaburzenia poczucia bezpieczeństwa dzieci.
Kolejnym krokiem mogą być specjalne programy i warsztaty. Rozmowa z dziećmi, przy wsparciu dodatkowych materiałów, oraz omówienie przeżywanych emocji to świetny wstęp do dalszej pracy. Na takie zajęcia mogą przyjść również rodzice. Zobaczą, jak sami mogą rozmawiać o emocjach z maluchami w domu, oraz przyjrzą się własnym emocjom. Dzieci mają też wtedy przestrzeń na integrację z rówieśnikami. Co więcej, jest to świetny sposób na pomoc w kształtowaniu ich empatii i ma wpływ na codzienne zachowanie.
Następnie bardzo ważna jest wspomniana już relacja z rodzicami. Pozostając w kontakcie na linii dom-placówka, warto mieć na uwadze, że przepływ informacji dotyczący zmian w zachowaniu dziecka oraz jego ewentualnym kryzysie szkolnym będzie bardzo istotny, by odpowiednio wcześnie zareagować i zapobiec poważnym konsekwencjom w szkole i śladom na psychice malca.
Bezpieczne i wyrozumiałe środowisko szkolne jest kluczowe w procesie dorastania. Mając wspaniały, wspierający dom, warto zadbać także o odpowiedni wybór szkoły, która swoim codziennym podejściem i dbaniem o edukację emocjonalną uczniów potwierdzi, że jest świadoma istoty tego tematu i jego wpływu na dorosłe życie dzieci.